ermoplastik elastomerler (TPE), kauçuklarla benzerlik gösteren malzemeler olup, son dönemde otomotiv, tüketim ürünleri, inşaat, beyaz eşya, medikal, gıda, kablo gibi sektörlerde daha fazla kullanım alanına kavuştular. Dolayısıyla TPE nedir sorusu da sıklıkla gündeme gelmeye başladı. ASTM D1566 standardında tanımlı olan ve bazı temel yönleri ile pek çok hammaddeden ayrılan termoplastik elastomer, kauçukların mekanik dayanımlarına ve esneklik özelliklerine sahipken aynı zamanda plastikler gibi kolay işlenebilir olmalarıyla ön plana çıkıyor. TPE ürünlerin aynı zamanda geri dönüştürülebilir malzemeler olmaları da dikkatlerden kaçmıyor.
Termoplastik elastomerlerin ekstrüzyon, enjeksiyon, şişirme gibi proses teknikleri sırasında kauçuklardan farklı olarak kürleme yani vulkanizasyona gereksinimleri olmuyor. Diğer taraftan TPE’ler aynı plastikler gibi proses sırasında kolayca işleniyor ve masterbatch ile renklendirilebiliyorlar.
TPE ürünler genel olarak 2 farklı grupta değerlendiriliyorlar. Bunlar, blok kopolimerler ya da termoplastik karışımlarıdır. TPV, SEBS, SBS, TPO gibi farklı türleri olan termoplastik elastomerler geniş bir sertlik aralığında ve arzu edilen mekanik ve ısıl dayanım özelliklerine göre dizayn edilebiliyorlar. Peki, diğer hammadde çeşitleri ile kıyaslandığında bu malzemelerin hangi özellikleri ön plana çıkıyor? Bir başka deyişle TPE’lerin avantajları neler? Sorunun yanıtını kısa bir liste halinde aktarabiliriz:
- %100 geri dönüştürülebilir malzemeler olmaları nedeniyle doğa dostudurlar.
- Geri dönüştürülebilir olmaları sayesinde proses edilmeleri sırasında ıskarta (hurda) ürün problemi yaşanmaz.
- Geleneksel kauçuklara göre daha kolay proses edilirler, işlenebilirler.
- Proses edilmeleri sırasında vulkanizasyona yani kürleme basamağına ihtiyaç yoktur.
- Kauçuklara kıyasla aynı termoplastikler gibi daha kısa çevrim süresi sunan malzemelerdir. Bu sayede enerji tasarrufu sağlarlar.
- Masterbatch ile kolayca renklendirilebilir.
- TPE türüne bağlı olarak 0,89 cm³ gibi düşük yoğunluk değerlerinde tasarlanabilirler. Mesela yakıt tasarrufunun çok önemli olduğu otomotiv sektöründe daha hafif araç parçaları üretilebilmesi için büyük avantajlar sağlarlar.
Aynı zamanda TPE ürünlerin ne gibi üretim teknikleri ile işlenebilecekleri de merak ediliyor. Bu sorunun yanıtını da liste formunda aktarmak daha doğru olacaktır:
- Ekstrüzyon
- Enjeksiyon
- Şişirme
- Kalenderleme